Cтатус | Действует | |
Входящий номер: | 11 | |
Номер свидетельства: | 2017002.ТРЗ | |
Дата регистрации охранного документа: | 17.10.2017 | |
Дата окончания охранного документа: | 31.03.2027 | |
Дата подачи заявки: | 31.03.2017 | |
Заявитель: | г. Бишкек, Общественный фонд ассоциация юридических лиц «Кыргызстан кол өнөрчүлөр кеӊеши» | |
Владелец: | Общественный фонд ассоциация юридических лиц «Кыргызстан кол өнөрчүлөр кеӊеши» | |
Название традиционного знания: | на русском | Изготовление войлочного ковра шырдак |
кыргызча | Кыргыздын салттуу кийиз шырдагын жасоо | |
english | ||
Место происхождения: | ||
Описание на русском: | Шырдак. Это один из главных бытовых атрибутов киргизского обихода. Его применение универсально: такой ковер можно расстелить как в юрте, так и просто на траве. Очень красочное изделие с лаконичными цветными контрастами. Орнамент отличается крупными рисунками. Кыргызский шырдак узнаваем сразу Для него характерны равенство фона и узора, ритмическая простота и выразительность, его узор предельно декоративен и монументален. При сравнительном однообразии мотивов: кочкор муйуз - рог барана, теке муйуз - рог горного козла, кыял - фантазия - принцип позитивно негативного расположения - создают ощущение богатства коврового узора при всем его плоскостном характере и ограничен-ности цветовой гаммы. Мозаичная техника, основанная на стачивании вырезанных по рисунку мастера заготовок узора и фона, лишает ковер сложных тоновых соотношений. Но тем выразительнее звучит сам цвет, наделяя шырдак мажорным колоритом и четкими цве- товыми соотношениями: красный - синий, коричневый - оранжевый, коричневый - белый. Для него характерны равенство фона и узора, ритмическая простота и выразительность, его узор предельно. | |
Описание на кыргызском: | Шырдак -кийизден жасалат, жерге салынуучу үй буюму. Адегенде шырдактын кийизи жасалат. Кийизи кылчыксыз жүндөн уютулат. Кылчык жүн боекту жакшы албайт. Ак кийизден керектүү өлчөмдүү шырдактын бөлүктөрү бычылат. Ар түс айкалышына карай ар кыл түскө боелот. Боелгон эки бөлөк түстөгү кийиз өңүнөн биринин үстүнө бири коюлуп, көктөлүп, бетине ою түшүрүлөт. Түшүрүлгөн ою боюнча бычак менен кылдат кесилет. Оюлган кийидер ажыратылып, бир түстүн оюсу экинчисине да келтирилип, кыналыштырып тигилет. Бардыгы бүткөндө кара кийизден ичилиги ичтелип, шоона менен шырылат. Шоона үчүн көбүнчө төөнүн жүнү пайдаланылат. Шырдак. Бул кыргыздардын күндөлүк турмуш-тиричилигиндеги кеңири колдонулуучу негизги буюмдардан. Шырдак койдун жүнүнөн миң түрлөнүп, кооз оюу-чийме түшүрүлүп, ийленип, бышырылып жасалат. Абдан кооз, көз жоосун алган пайдалуу боюм. үй ичинде төргө - жерге салынат. Кыргыз шырдагы таанымал. Ага түс менен оюунун шайкештиги, ыргактын жөнөкөйлүгү менен көрктүүлүк мүнөздүү, анын оюусу болушунча кооздоочу жана монументалдуу. Түрлөрдүн (кочкор мүйүз, теке мүйүз, кыял) салыштырмалуу бир жактуулугуна, түстөрдүн аздыгына жана демейдеги мүнөзүнө карабай позитивдик-негативдик жайгаштырылышы шырдактын оюусун бай көрсөтөт. Үлгүгө салып, фон менен оюуну кесип-кынаптоого негизделген мозаикалык техника килемди түстөрдүн татаал шайкештигинен ажыратат. Бирок кызыл-көк, саргыч-кызыл, күрөң-ак түстөрдүн шайкештиги шырдактын колоритин байытып, көркүнө чыгарат. | |
Описание на английском: | ||
Область применения: |